Πως να υπερασπιστείς τον εαυτό σου στον εκφοβισμό

Η έρευνα δείχνει ότι οι θύτες ξεκινούν με λεκτική παρενόχληση. Ο τρόπος που το «θύμα» ανταποκρίνεται στην πρώτη λεκτική επίθεση, καθορίζει το αν ο «νταής» θα εξακολουθήσει να ενοχλεί αυτό το συγκεκριμένο παιδί. Εάν η επίθεση δώσει στο θύτη αυτό που ψάχνει δηλ. μια αίσθηση δύναμης επειδή κατάφερε να επηρεάσει αρνητικά το άλλο παιδί, η επιθετικότητα σε γενικές γραμμές θα κλιμακωθεί.

Απέφυγε να «τσιμπήσεις»

Ο νταής θέλει να προκαλέσει μια αντίδραση που τον κάνει να αισθάνεται ισχυρός, οπότε το να εκδηλώσεις συναίσθημα και να αντεπιτεθείς είναι ακριβώς αυτό που τρέφει τον νταή. Αν και δεν μπορείς να ελέγξεις τον θύτη, μπορείς πάντα να ελέγξεις τη δική σου αντίδραση. Έτσι, σε κάθε αλληλεπίδραση, το πώς θα αντιδράσεις είτε θα πυροδοτήσει την κατάσταση ή θα την αποκλιμακώσει. Απέφυγε να «τσιμπήσεις» άσχετα με το πόσο έξαλλο σε έχει κάνει ο νταής.

Μην επιτεθείς ή ταπεινώσεις το άλλο άτομο

Η καλύτερη στρατηγική είναι πάντα να διατηρείς την αξιοπρέπειά σου και να επιτρέπεις και στον «νταή» να διατηρήσει την αξιοπρέπειά του. Με άλλα λόγια, να μην επιτεθείς ή ταπεινώσεις το άλλο άτομο.

Για να το κάνεις αυτό, μπορείς να πεις:

«Απλά θα αγνοήσω αυτό το σχόλιο.»
«Έχω κάτι άλλο να κάνω αυτή τη στιγμή.»
«Όχι ευχαριστώ.»

Στη συνέχεια, απλά φύγε.

Μέτρα μέχρι το δέκα για να διατηρήσεις τη ψυχραιμία σου, κοίταξε το θύτη στα μάτια και πες του ένα από τα παραπάνω. Κάνε εξάσκηση μέχρι να αποκτήσεις έναν ισχυρό τόνο, με αυτοπεποίθηση.

Δεν θα πρέπει να ντρέπεσαι αν φοβηθείς από έναν νταή, αν φύγεις ή το πεις σ’ έναν ενήλικα και ζητήσεις βοήθεια.

Οι καταστάσεις σχολικού εκφοβισμού μπορεί να κλιμακωθούν και η διατήρηση της αξιοπρέπειας είναι λιγότερο σημαντική από τη διάσωση της ζωής σου.

Άρχισε να παρεμβαίνεις για να αποτρέψεις τον εκφοβισμό όταν το βλέπεις να συμβαίνει σε άλλους.

Οι έρευνες δείχνουν πως όταν τα παιδιά που βρίσκονται σε κοντινή απόσταση παρέμβουν με σωστό τρόπο, μπορούν να σταματήσουν τον εκφοβισμό στο 50% των περιπτώσεων μέσα σε 10 δευτερόλεπτα.

Οι καλύτερες παρεμβάσεις:

Πήγαινε κοντά στο θύμα και απομάκρυνέ τον από τον κίνδυνο. Στάσου δίπλα του, απομάκρυνέ τον από τον νταή και συνόδεψέ τον προς την άλλη κατεύθυνση: τη βοήθεια των ενηλίκων. Μπορείς να του πεις «Φαίνεσαι αναστατωμένος» ή «Σε έψαχνα» ή «Ο δάσκαλος με έστειλε να σε βρω.»
Ζήτησε βοήθεια. Κάλεσε τα άλλα παιδιά προς την πλευρά σας, κάνοντάς τους νόημα και φωνάζοντας, «Χρειαζόμαστε τη βοήθειά σας.»

Αντιμετώπισε τον νταή: «Γίνεσαι κακός.»

Στη συνέχεια, φύγε: «Έλα, Πέτρο πάμε!»

Και φυσικά, αν ανησυχείς για την ασφάλειά σου, φώναξε έναν δάσκαλο ή κάλεσε την Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή Βοήθειας για τα Παιδιά SOS 1056, από ένα κινητό τηλέφωνο (ιστοσελίδα: http://www.e-abc.eu/gr/grammes-voitheias).

Αν έχεις ήδη πέσει θύμα εκφοβισμού, μάθε να αποφεύγεις τους «νταήδες».

Οι «νταήδες» λειτουργούν ό,που δεν υπάρχουν ενήλικες, οπότε αν έχεις πέσει θύμα εκφοβισμού, θα πρέπει να αποφεύγεις χώρους όπου δεν υπάρχει επιτήρηση. Καλές στρατηγικές για την αποφυγή των νταήδων είναι να κάθεσαι στο μπροστινό μέρος του σχολικού λεωφορείου, να στέκεσαι μπροστά στην ουρά, να κάθεσαι στο εστιατόριο κοντά στους επιβλέποντες.

Υποστήριξε τον εαυτό σου.

Αντιμετώπισε τον νταή υψώνοντας το ανάστημά σου και χρησιμοποιώντας μια ισχυρή φωνή. Κατονόμασε την εκφοβιστική συμπεριφορά και πες στον επιτιθέμενο να σταματήσει: «Αυτό είναι επίθεση. Σταμάτα το» ή «Σταμάτα να με κοροϊδεύεις. Είναι κακό.»

Απάντησε με ερώτηση

Απάντησε σε μια προσβολή με μια μη-αμυντική ερώτηση: «Γιατί το λες αυτό;» ή «Γιατί να θέλεις να μου πεις ότι είμαι χαζός (ή χοντρός) και να με πληγώσεις;»

Χρησιμοποίησε το «θέλω»

Αντιμετώπισε τον νταή ξεκινώντας με το «θέλω» και πες με σταθερότητα αυτό που θέλεις να αλλάξει: «Θέλω να με αφήσεις ήσυχο» ή «Θέλω να σταματήσεις να με κοροϊδεύεις».

Συμφώνησε με τα πειράγματα

Χρησιμοποίησε μια δήλωση που θα συμφωνεί με τον θύτη σου.

Παραδείγματα:

Θύτης: «Είσαι χαζός.» Παιδί: «Ναι, αλλά είμαι καλός σ’ αυτό.»

Ή θύτης: «Γεια σου, στραβούλιακα.» Παιδί: «Έχεις δίκιο, η όρασή μου δεν είναι καλή.»

Αγνόησέ τον

Στους νταήδες αρέσει όταν τα πειράγματα τους αναστατώνουν τα θύματά τους. Οπότε, βρες έναν τρόπο να αγνοείς τον θύτη.

Παραδείγματα:

Προσποιήσου ότι είναι αόρατος.
Φύγε χωρίς να τον κοιτάξεις.
Κοίταξε γρήγορα κάτι άλλο και γέλα.
Δείξε τελείως αδιάφορος.

Αστειεύσου με τα πειράγματα.

Τα πειράγματα συχνά σταματάνε αν κάνεις το θύτη να καταλάβει ότι δεν πρόκειται να αφήσει τα πειράγματα να σε επηρεάσουν (ακόμα και αν σε επηρεάζουν).

Ας υποθέσουμε ότι ο θύτης λέει, «Είσαι ηλίθιος.» Εσύ μπορείς να πεις μια προβαρισμένη απάντηση όπως: «Αλήθεια;»

Άλλες απαντήσεις θα μπορούσαν να είναι: «Και λοιπόν;», «Ευχαριστώ που μου το είπες».

Παναγιώτα Δ. Κυπραίου, Ψυχοθεραπεύτρια – Συντονίστρια Σχολών Γονέω